Chiến lược Marketing Mix là một chiến lược cốt lõi trong Marketing và được nhiều doanh nghiệp áp dụng bất kể là lĩnh vực, ngành nghề hay quy mô như thế nào. Cùng chúng tôi tìm hiểu về chiến lược chìa khóa ngành Marketing này và cách áp dụng nó trong hoạt động của doanh nghiệp ở bài viết sau đây.
Marketing Mix là gì?
Marketing Mix (Marketing hỗn hợp) là một chiến lược kết hợp các công cụ tiếp thị được doanh nghiệp lựa chọn, cân nhắc kỹ lưỡng để áp dụng trong quảng bá một sản phẩm hay một dịch vụ nào đó của doanh nghiệp. Marketing Mix ban đầu được phân loại theo mô hình 4P bao gồm:
- Product – Sản phẩm
- Price – Giá
- Promotion – Xúc tiến
- Place – Phân phối
Sau một thời gian, mô hình được bổ sung thên những thành phần như Process – Quy trình, People – Con người, Physical Evidence – Bằng chứng vật lý để trở thành Marketing 7P.
Chiến lược Marketing Mix tổng hợp đa dạng các hoạt động Marketing cho doanh nghiệp bao gồm nhu cầu của khách hàng, tính năng sản phẩm, dịch vụ có thể đáp ứng với mong muốn của khách hàng, cảm nhận của khách hàng về sản phẩm, dịch vụ, ưu thế cạnh tranh đối với đối thủ và cách thức doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ, tương tác với tệp khách hàng của mình.
Vai trò của Marketing Mix
Chiến lược Marketing Mix giúp cho doanh nghiệp nắm rõ nhu cầu, hành vi tiêu dùng của khách hàng từ đó tạo ra những cách thức sáng tạo, nổi bật để tiếp cận khách hàng cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ phù hợp với tiêu chuẩn khách hàng mong muốn.
Nhờ đó, chiến lược Marketing Mix đem lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và khách hàng. Sự tương tác 2 chiều giữa khách hàng và doanh nghiệp ngày càng hiệu quả hơn.
Các chiến lược Marketing Mix
Từ các thành phần trong chiến lược Marketing Mix, các doanh nghiệp có thể vận dụng nhiều chiến lược đa dạng khác nhau, một số chiến lược phổ biến nhất đó là:
Chiến lược 4P
Đây là chiến lược Marketing Mix truyền thống, cơ bản nhất. Mô hình Marketing Mix 4P được xây dựng từ những năm 1960 bởi E. Jerome McCarthy – nhà kinh tế học. Chiến lược này tập hợp 4 phạm vi tiếp cận gồm: Sản phẩm (Product), Giá cả (Price), Nơi phân phối (Place), Xúc tiến thương mại (Promotion)..
Ý nghĩa cụ thể của từng phạm vi “P” của mô hình 4P đó là:
1. Tiếp thị kết hợp sản phẩm
Product (sản phẩm) là thành tố quan trọng nền tảng của mô hình 4P. Sản phẩm được phát triển phải phù hợp và đáp ứng với nhu cầu cụ thể của khách hàng. Sản phẩm ở đây có thể là sản phẩm hữu hình hoặc vô hình ở dạng dịch vụ.
Vòng đời của sản phẩm bao gồm 4 giai đoạn đó là: Hình thành (introduction), Phát triển (tăng trưởng), Trưởng thành (trưởng thành), Thoái trào (suy giảm). Việc xác định nhu cầu tiêu dùng của khách hàng ảnh hưởng đến việc cải tiến chất lượng sản phẩm, dịch vụ; điều tiết, cân đối nguồn cung của sản phẩm ra thị trường và điều chỉnh sao cho phù hợp với thị hiếu của khách hàng.
2. Giá marketing mix
Yếu tố Price (giá cả) là một yếu tố vô cùng quan trọng trong chiến lược Marketing Mix và quyết định rất lớn vào sự cạnh tranh trên thị trường. Khi đưa một sản phẩm hay dịch vụ ra mắt khách hàng, việc xác định mức giá của sản phẩm/ dịch vụ đó quyết định đến việc khách hàng sẽ sẵn lòng chi cho nó. Điều này còn liên quan đến tệp khách hàng của doanh nghiệp.
Đây là một chiến lược rất nhạy cảm và nó phải phụ thuộc nhiều yếu tố để doanh nghiệp xác định khoảng giá phù hợp. Khi xác định giá bán của sản phẩm, dịch vụ, bạn nên tính toán giá trị của nó mang lại cho khách hàng. Có 3 cách định giá cơ bản đó là:
- Định giá thâm nhập thị trường – định giá thâm nhập.
- Giá lướt qua thị trường – định giá hớt váng.
- Neutral pricing – định giá trung lập.
Để thực hiện chiến lược định giá một cách chuẩn xác, bạn cần phải xác định các yếu tố sau:
- Bạn sẽ mất chi phí bao nhiêu để sản xuất ra một sản phẩm/ cung cấp 1 dịch vụ cụ thể?
- Khách hàng sử dụng sản phẩm/dịch vụ sẽ nhận được giá trị gì?
- Thị phần sẽ tăng lên nếu bạn giảm giá bán sản phẩm không?
- Giá bán này của bạn có thể cạnh tranh với các đối thủ khác không?
3. Quảng bá marketing mix
Promotion (hay quảng bá – truyền thông) bao gồm các thành tố cấu thành đó là:
- Tổ chức bán hàng – Sales organization
- Quan hệ công chúng – Public relation
- Quảng cáo – Advertising
- Tiếp thị – Sales promotion
Đây là yếu tố giúp cho doanh nghiệp thúc đẩy các hoạt động tăng hình ảnh thương hiệu.
Marketing Mix Promotion tập trung đẩy mạnh quảng cáo sản phẩm, thương hiệu trên các khía cạnh truyền thông từ các hình thức quảng cáo trả phí trên truyền hình, báo, radio, internet đến hình thức quảng cáo online (Digital Marketing).
Bên cạnh đó, chiến lược này còn được thực hiện theo phương thức PR (quan hệ công chúng) theo hình thức không trả phí như họp báo, tổ chức sự kiện, triển lãm… Ngoài ra thì truyền thông miệng (truyền thông lan tỏa) cũng là một hình thức mới được áp dụng gần đây cũng là công cụ hữu hiệu cho chiến dịch quảng bá của Promotion.
-
Hệ thống phân phối
Hệ thống phân phối (Place) là một khía cạnh cũng không kém phần quan trọng trong Marketing Mix. Việc xây dựng một mạng lưới cung cấp dịch vụ/sản phẩm để khách hàng có thể thuận tiện mua, sử dụng sản phẩm, dịch vụ cũng như được hưởng các chính sách hậu mãi là một vấn đề then chốt để tạo nên doanh số cho doanh nghiệp.
Để xây dựng được hệ thống phân phối hiệu quả thì bạn cần nghiên cứu, hiểu biết thấu đáo về sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp phù hợp với đối tượng khách hàng nào, nhu cầu tiêu thụ ở đâu trên thị trường. Những chiến lược phân phối phổ biến đó là:
- Chiến lược phân phối độc quyền (độc quyền).
- Chiến lược phân phối chọn lọc (chọn lọc).
- Chiến lược phân phối rộng khắp (chuyên sâu).
- Nhượng quyền (franchising).
Khi xây dựng hệ thống phân phối, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Khách hàng có thể tìm được sản phẩm/ dịch vụ của bạn ở đâu?
- Những nơi khách hàng thường xuyên ghé thăm để lựa chọn sản phẩm/dịch vụ?
- Những kênh phân phối nào bạn có thể tiếp cận? Cách tiếp cận như thế nào?
- Hệ thống phân phối hiện tại của doanh nghiệp có khác biệt gì với đối thủ cạnh tranh?
- Bạn có cần thiết xây dựng một hệ thống phân phối mạnh mẽ?
- Bạn có cần tiêu thụ sản phẩm ở mảng trực tuyến?
Với những ai đã và đang làm ngành Marketing thì đều hiểu rằng đây là một chiến lược nền tảng, cơ bản nhất để định hướng kế hoạch tiếp thị. Từ chiến lược 4P này, bạn có thể phát triển thành chiến lược 7P hoặc bổ sung thêm một số thành tố khác để tạo ra nhiều chiến lược đa dạng, mới mẻ hơn.
Chiến lược 7Ps
Đây là mô hình tiếp thị được phát triển từ mô hình 4P. Trên cơ sở kế thừa 4 phạm vi từ mô hình 4P, mô hình 7P được bổ sung thêm 3 yếu tố đó là People (Con người), Process (Quy trình) và Physical Evidence (Bằng chứng vật lý).
Ý nghĩa cụ thể của 3 thành tố P được bổ sung đó là:
1. Marketing Mix People
Yếu tố con người (People) được xem vừa là đối tượng khách hàng mà doanh nghiệp đang hướng đến, vừa là những người (nhân viên) trực tiếp tham gia vào quá trình cung cấp dịch vụ, làm ra sản phẩm trong doanh nghiệp. Bạn cần nghiên cứu, khảo sát được tệp khách hàng của doanh nghiệp để đưa ra chiến lược cụ thể, định giá sản phẩm cũng như xây dựng hệ thống phân phối phù hợp.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần lựa chọn nhân sự có thể đáp ứng được các yêu cầu ở các vị trí hỗ trợ khách hàng, sales, chăm sóc khách hàng, copywriters sao cho phát huy hiệu quả chiến lược Marketing Mix của mình.
2. Marketing mix Process
Quy trình cũng là một yếu tố không thể không nhắc đến trong chiến lược Marketing Mix. Chính vì chiến lược này kết hợp nhiều cách thức, phương án với nhau nên nó cần một quy trình tổng thể nhịp nhàng, hoạt động trơn tru, đem lại hiệu quả cao.
Những quy trình mà bạn cần chú ý đó là quy trình làm việc trong doanh nghiệp để đưa sản phẩm ra thị trường, quy trình phân phối sản phẩm, thanh toán (dành cho khách hàng), quy trình vận chuyển, sắp xếp hàng hóa, nhập hàng, kho bãi, quy trình logistic…
3. Marketing Mix Physical Evidence
Trong Marketing, môi trường vật lý là không gian để khách hàng gặp gỡ, trao đổi, tiếp xúc với doanh nghiệp, trải nghiệm dịch vụ, sản phẩm. Chính vì vậy, đây là một yếu tố không nhỏ thể hiện hình ảnh của thương hiệu. Nhờ đó, mà doanh nghiệp có thể ghi dấu ấn trong lòng khách hàng.
Mô hình 4C Marketing
Mô hình 4C được phát triển từ mô hình 4P do Robert F. Lauterborn khởi tạo từ năm 1990. Đây là một phần mở rộng của chiến lược Marketing Mix. Tức là trên nền tảng 4P doanh nghiệp cần phải gắn liền thêm 4 thành tố “C” để thành công. Các thành tố C bao gồm:
- Customer Solutions: Giải pháp cho khách hàng. Đây là một khía cạnh tập trung tìm ra các giải pháp toàn diện để giải quyết nhu cầu của khách hàng dẫn tới kết quả là tiêu thụ sản phẩm cho doanh nghiệp chứ không chỉ hướng đến mục tiêu duy nhất là kiếm lời.
- Customer Cost: Chi phí của khách hàng. Yếu tố này gắn với thành tố Price trong chiến lược Marketing Mix. Đây là khía cạnh mở rộng về chi phí không chỉ là chi phí sản phẩm mà còn về chi phí về sử dụng, bảo trì, vận hành, sửa chữa và kể cả hủy bỏ sản phẩm. Chi phí này sẽ giúp làm rõ giá trị sản phẩm có thực sự tương xứng với giá tiền và lợi ích mà nó mang lại cho khách hàng hay không.
- Convenience: Sự thuận tiện: Đây là yếu tố đặt ra đòi hỏi sự thuận tiện cho khách hàng khi mua sản phẩm, tức là khía cạnh hợp lý về hệ thống phân phối.
- Communication: Giao tiếp. Đây là yếu tố bổ trợ cho khía cạnh Promotion, yêu cầu việc quảng bá, truyền thông phải gắn liền với sự tương tác, giao tiếp hai chiều giữa khách hàng với doanh nghiệp.
Cách áp dụng Marketing mix hiệu quả cho doanh nghiệp
Chiến lược Mix Marketing đã xuất hiện từ rất lâu tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng áp dụng rập khuôn theo công thức sẵn có.
Bởi vì, các yếu tố trong chiến lược rõ ràng sẽ tác động qua lại, ảnh hưởng, chồng chéo lẫn nhau nên khi áp dụng cần phải tính toán sao cho phù hợp với doanh nghiệp của mình. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần phải xem xét các yếu tố sau:
- Nghiên cứu, phân tích sản phẩm, dịch vụ của mình một cách cẩn thận, mục tiêu hướng đến để phục vụ cho đối tượng khách hàng nào, từ đó mới lên kế hoạch cho các khía cạnh khác tối ưu với sản phẩm, dịch vụ này.
- Phân tích, xác định mức giá phù hợp: Để xác định được mức giá thì bạn cần phải xem xét đến nhiều yếu tố. Chi phí không chỉ là việc tính toán tỷ suất lợi nhuận mà nó còn thể hiện được phân khúc giá trị sản phẩm, dịch vụ cao cấp, trung cấp hay giá rẻ để thay thế các sản phẩm khác trên thị trường.
- Về xây dựng hệ thống phân phối: Doanh nghiệp cần phải xác định tệp khách hàng mục tiêu, những nơi mà họ có thể mua sắm sản phẩm, trải nghiệm dịch vụ để tập trung xây dựng hệ thống phù hợp.
- Về quá trình truyền thông: Tùy vào tệp khách hàng mục tiêu mà doanh nghiệp sẽ có chiến lược truyền thông khác nhau. Đối tượng khách hàng của bạn là người trẻ hay người lớn tuổi, sản phẩm của bạn sẽ hấp dẫn những đối tượng nào, ở đâu thì doanh nghiệp bạn cần tập trung vào thị trường nơi ấy.
Trên đây là những thông tin cơ bản về chiến lược Marketing Mix trong kinh doanh. Hi vọng những thông tin này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về chiến lược và áp dụng thành công vào doanh nghiệp của mình.
